Spis treści
Maksymalny okres urlopu wychowawczego wynosi 36 miesięcy. Można go udzielić obojgu rodzicom – zarówno ojcu, jak i matce, ale też opiekunom prawnym dziecka. Prawo do tego rodzaju urlopu przysługuje wszystkim zatrudnionym, których łączy z pracodawcą stosunek pracy. Jest jednak pewien warunek – muszą legitymować się łącznym stażem pracy wynoszącym minimalnie 6 miesięcy – dotyczy to pracy u wszystkich pracodawców, a także okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Urlop wychowawczy nie jest płatny, w czasie jego trwania pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie, ale może się starać o różnego rodzaju dodatki. Podpowiadamy, jak wliczyć urlop wychowawczy do emerytury, komu przysługuje taka możliwość oraz jak w takim przypadku rozliczyć się z ZUS-em.
Czy urlop wychowawczy wlicza się do emerytury?
Ustawa z 1 października 2017 roku podaje, że powszechny wiek emerytalny, który umożliwia korzystanie ze świadczeń, to:
- 60 lat – dla kobiet
- 65 lat – dla mężczyzn
Emeryturę wypłaca Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Niezbędnym warunkiem, aby skorzystać ze świadczeń emerytalnych, jest regularne opłacanie ubezpieczenia społecznego, emerytalnego i rentowego, w związku z przepracowaniem określonego czasu jako pracownik. Na emeryturę można przejść po ukończeniu aktywności zawodowej. Pracownik może sam zadecydować, kiedy to nastąpi. Nawet jeżeli pracownik osiągnie wiek emerytalny, nie musi przechodzić na emeryturę i może kontynuować pracę.
Wysokość emerytury zależy od okresów składkowych i nieskładkowych:
- okres składkowy – to czas odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne, np. podczas aktywności zawodowej wykonywanej na podstawie umowy o pracę lub podczas dobrowolnego opłacania ubezpieczenia (np. będąc na bezpłatnym urlopie, można samodzielnie opłacać składki);
- okres nieskładkowy – dotyczy czasu, który jest brany pod uwagę podczas ustalania kwoty świadczenia emerytalnego. Dana osoba nie była wówczas aktywna zawodowo, np. była studentem, rencistą lub pobierała zasiłek chorobowy.
Obydwa okresy są uwzględniane podczas określania wysokości świadczeń emerytalnych. Jednym z okresów jest także czas urlopu wychowawczego, podczas którego pracownikowi należy się ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz zdrowotne. Co prawda, podczas tego urlopu osoba nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia, ale ubezpieczenie społeczne jest finansowane przez ZUS.
Elektryk do przyuczenia
ArcelorMittal Poland S.A.
- Kraków
Magazynier
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Poznań
Brygadzista linii galwanicznej - do przyuczenia
NEW ZINC Sp. z o.o.
- Czechowice-Dziedzice
Magazynier - operator wózka widłowego
NEW ZINC Sp. z o.o.
- Czechowice-Dziedzice
PRACOWNIK PRODUKCJI I PAKOWANIA ARTYKUŁÓW PLASTIKOWYCH
E&A Agencja Zatrudnienia (nr KRAZ 385)
- Holandia
Urlop wychowawczy nie zawsze był traktowany jako okres składkowy. Licząc wysokość świadczeń emerytalnych, przed 1999 rokiem, nikt nie brał go pod uwagę. Kobiety, które były na urlopie przed rokiem 1999, posiadały mniejszy kapitał początkowy i tym samym niższą emeryturę. Zmiany nastąpiły po 1999 roku, w którym kobiety mogły ubiegać się o przeliczenie kapitału jeszcze raz, tym razem uwzględniając urlop wychowawczy.
Z przywołanego przepisu jasno wynika, że dopiero po zakończeniu urlopu wychowawczego, okres ten zostanie wliczony do stażu pracy danego pracownika, i na jego podstawie przeliczona zostanie emerytura. Dla osób przebywających na urlopie wychowawczym podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Wyższa emerytura za urlop wychowawczy
Należy pamiętać, że każdy pracownik, który spełnia odpowiednie warunki, ma prawo do negocjowania wyższej kwoty świadczenia emerytalnego. Co prawda, co roku państwo stara się o waloryzację, ale również pracownik osobiście może ubiegać się o wyższą emeryturę. Jednym sposobem jest odpowiednie przeliczenie kapitału początkowego, wliczając do niego urlop wychowawczy.
Być może jesteś osobą, która opiekowała się dzieckiem przed rokiem 1999 podczas urlopu wychowawczego? Wówczas warto złożyć wniosek o ponowne przeliczenie kapitału początkowego – może okazać się, że należy Ci się wyższa emerytura za urlop wychowawczy. Wszystko z tego względu, że obecnie urlop wychowawczy jest traktowany jako okres składkowy, wcześniej był to okres nieskładkowy. Ta różnica wpływa znacząco na wysokość kapitału początkowego, a tym samym na wielkość świadczeń emerytalnych.
Emerytura matczyna
Od 1 marca 2019 obowiązuje Ustawa o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym, która zapewnia świadczenie emerytalne kobietom, które wychowały co najmniej 4 dzieci. Emeryturę „mama 4 plus” mogą otrzymać również ojcowie, którzy wychowali minimum 4 dzieci, ale tylko w sytuacji, jeśli kobieta zmarła, lub porzuciła rodzinę i ojciec sprawował nad dziećmi samodzielną opiekę. Wysokość świadczenia „mama 4 plus” będzie na poziomie najniższej emerytury, która po waloryzacji w roku 2019 wynosi 888,25 zł netto.
- 65 000 osób, które nie mają prawa do emerytury lub renty
- 20 800 osób, które pobierają świadczenia poniżej najniższej emerytury
Emerytura z ZUS-u a urlop wychowawczy
Zanim nastąpiła zmiana ustawy dotyczącej świadczenia emerytalnego, składki za osoby, które były na urlopie wychowawczym po 31 grudnia 1998 roku, regulował budżet państwa. Zmiany w ustawie spowodowały, że kobiety, które urodziły dziecko oraz były aktywne zawodowo przed 1 stycznia 1999 roku, mogą obliczyć swój kapitał początkowy, uwzględniając okres urlopu wychowawczego. Jeżeli dodatkowo na dziecko przysługiwał im dodatek pielęgnacyjny, wówczas okres składkowy można zwiększyć jeszcze o 3 lata.
Wszystkie osoby, które posiadają już wyliczony kapitał początkowy, mogą zgłosić się do ZUS-u z prośbą o jego ponowne przeliczenie. Wówczas mogą skorzystać z zasad wprowadzonych po reformie, według których urlop wychowawczy wpływa na wysokość emerytury. Do jednostki ZUS należy złożyć osobiście lub przesłać pocztą odpowiedni wniosek. Dla ułatwienia całej procedury, ZUS przygotował specjalny wzór dokumentu, który wystarczy wypełnić własnymi danymi. Dokument dostępny jest na stronie internetowej lub bezpośrednio w placówkach ZUS. Jego symbol to ZUS Kp-3. Wniosek może być również złożony przez osoby, które od dłuższego czasu pobierają już emeryturę.
- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (formularz ZUS ERP-6),
- świadectwa pracy lub zaświadczenia od pracodawców, które potwierdzają okresy zatrudnienia, albo inne dowody o okresach składkowych i nieskładkowych przed 1999 r.,
- zaświadczenia, w tym o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przed 1999 r., które wystawia pracodawca lub jego następca prawny (mogą być na formularzu ZUS Rp-7),
albo:
- legitymację ubezpieczeniową z wpisami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.
Osoby aktywne zawodowo, które mają już określoną wysokość kapitału początkowego, ale wciąż pracują, nie są zobowiązane do występowania z prośbą o ponowne przeliczenia kapitału. Mogą to zrobić dopiero po przejściu na emeryturę. Nie ogranicza ich żaden termin. Nie muszą również ponownie wysyłać wszystkich dokumentów z potwierdzeniem zatrudnienia, umową o pracę i wysokością zarobków. Po wysłaniu odpowiedniego wniosku, ZUS rozpatrzy kapitał ponownie, uwzględniając wszystkie aktualne zmiany. Osoby te muszą jednak zawrzeć we wniosku informację, że kapitał był już przeliczany.
Podsumowując, obecnie w kwestii emerytury obowiązuje ustawa ze zmianami, które nastąpiły w 1999 roku. Według prawa, jeżeli korzystaliśmy z urlopu wychowawczego, mamy możliwość zwiększenia kapitału początkowego, a tym samym, zwiększenia wysokości świadczenia emerytalnego. Warto więc pamiętać, że każdy, u którego urlop nie wliczał się do kapitału, może wnioskować do ZUS-u o jego ponowne przeliczenie. Analogicznie każda osoba, która jest obecnie, była lub będzie na urlopie wychowawczym, również może mieć pewność, że ten okres wliczy się w kapitał początkowy, zwiększając wysokość emerytury.
To może Cię również zainteresować
