Urlop wychowawczy

Czy urlop wychowawczy jest płatny?

7 stycznia 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 14 głosów

14 głosów

14 komentarzy
Czy urlop wychowawczy jest płatny?
Urlop wychowawczy to okres przysługujący po ukończeniu urlopu macierzyńskiego, ale nie tylko. Można z niego skorzystać także w późniejszym etapie rozwoju dziecka. Kiedy dokładnie? Czy urlop wychowawczy jest płatny? Ile wynosi i komu przysługuje? Rozwiewamy wątpliwości.

Urlop wychowawczy należy się zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Jego długość bywa różna, ale może wynosić maksymalnie 36 miesięcy dla obojga rodziców do podziału lub 35 miesięcy dla jednego rodzica. Przedłużenie możliwości skorzystania z urlopu następuje tylko w wyjątkowych przypadkach. Dodatkowo, korzystając z urlopu wychowawczego, pracownik nabywa prawo do szczególnej ochrony stosunku pracy. Oznacza to, że wypowiedzenie może nastąpić tylko w przypadku upadłości przedsiębiorstwa, likwidacji albo zwolnienia dyscyplinarnego. Jednak czy ten urlop jest płatny?

Urlop wychowawczy płatny?

Komu przysługuje urlop wychowawczy? Prawo do niego ma każde z rodziców, pod warunkiem, że pozostaje w stosunku o pracę (umowa o pracę, mianowanie, wybór itp.), a także ma przynajmniej 6-miesięczny staż pracy. Do takiego stażu wlicza się zarówno okresy u poprzednich pracodawców, jak i czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Na początku warto zaznaczyć, iż urlop wychowawczy nie jest płatny, zatem w trakcie jego trwania nie przysługuje wynagrodzenie. Można jednak ubiegać się o specjalnie świadczenie. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego przysługuje rodzinom, które mają prawo do zasiłku rodzinnego. Ich dochód w przeliczeniu na jedną osobę nie może przekraczać 674 zł albo w przypadku niepełnosprawności dziecka – 774 zł. Tutaj warto pamiętać, iż dodatek za opiekę nad dzieckiem pobiera tylko jeden rodzic, który przebywa na urlopie wychowawczym – nawet jeśli na urlopie jest oboje rodziców, świadczenie przysługuje tylko jednemu z nich. Oprócz rodziców zasiłek wychowawczy przysługuje także prawnym i faktycznym opiekunom dziecka.

Należy jednak pamiętać, że odpowiedni dochód przypadający na jednego członka rodziny, to nie wszystko. Aby otrzymać dodatek wychowawczy, należy również spełnić następujące warunki:

  • musisz przepracować minimum 6 miesięcy przed pójściem na urlop wychowawczy;
  • zasiłek otrzymuje tylko osoba, która faktycznie jest na urlopie, dlatego nie można go łączyć z pracą;
  • w trakcie urlopu wychowawczego nie możesz ubiegać się o zasiłek macierzyński;
  • nie możesz korzystać jednocześnie ze świadczenia rodzicielskiego (tzw. kosiniakowe), wynoszącego 1 tys. zł;
  • dziecko musi być stale pod opieką osoby, która otrzymuje zasiłek. Jeśli dziecko zostało umieszczone w placówce oferującej 24 h opiekę i jeśli korzysta z tej formy opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, wówczas opiekun lub rodzic nie pobiera dodatku wychowawczego.

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego przysługuje tylko na określony czas, który zależy od liczby dzieci pod opieką oraz ich sprawności i stanu zdrowia.

Dodatek na opiekę nad dzieckiem można otrzymywać maksymalnie przez:

  • 24 miesiące – gdy rodzic opiekuje się jednym dzieckiem lub kilkoma w różnym wieku;
  • 36 miesięcy – gdy rodzic opiekuje się więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu, np. w przypadku bliźniaków;
  • 72 miesiące – kiedy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności.

Urlop wychowawczy – ile możesz dostać?

Szukasz pracy?

Operator wózka widłowego UDT

Human & Hunter Sp. Z O.O.

  • Wrocław
  • 5 400-6 400 zł / mc
Dodana
Dodana

Inspektor Nadzoru Branży Mostowej ISKRZYNIA

Promost Consulting sp. z o.o. sp. k.

  • Rzeszów
Dodana

Frezer CNC

Vossloh Cogifer Polska sp. z o.o.

  • Bydgoszcz
  • 5 300-5 700 zł / mc
Dodana

Dodatek ubezpieczeniowy w trakcie urlopu wychowawczego jest finansowany przez budżet państwa i wypłacany przez ZUS. Wysokość tego dodatku to 400 zł, wypłacane każdego miesiąca. W sytuacji, gdy należy się on za niepełne miesiące kalendarzowe, wówczas oblicza się proporcjonalnie, uwzględniając 1/30 kwoty miesięcznej za każdy dzień i zaokrągla się o 10 gr w górę. Jeżeli obydwoje rodziców korzystają z urlopu wychowawczego w tym samym czasie, otrzymują tylko jeden dodatek.

Decyzja dotycząca bezpłatnego urlopu wychowawczego nie jest obowiązkiem, ale prawem. Możesz z niego skorzystać dobrowolnie, ale jeżeli nie chcesz – nie musisz. Jeżeli jednak zdecydujesz się na taki urlop, 3 tygodnie przed planowaną datą urlopu należy złożyć u swojego pracodawcy wniosek.

Zastanawiasz się, jak wygląda kwestia „urlop wychowawczy ile płatny”, a także czy oprócz tego możesz otrzymać jakieś inne świadczenia pieniężne w związku ze swoją sytuacją rodzinną? Otóż osoby, którym przysługuje prawo do zasiłku rodzinnego, oprócz ubiegania się o zasiłek wychowawczy, mają także szanse na otrzymanie innych dodatków do zasiłku rodzinnego. Są to m.in.:

Rodzaj dodatku Kwota dodatku
Dodatek dla rodziców dziecka, które podjęło kształcenie w szkole znajdującej się poza miejscem zamieszkania 113 zł – jeśli mieszka poza domem
69 zł – jeśli dojeżdża
Dodatek do wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej 95 zł (na 3 i kolejne dziecko)
Dodatek dla samotnego rodzica 193 zł na dziecko,
nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci
Dodatek do rehabilitacji i edukowania dziecka 110 zł na dziecko od 5. do 24 lat, 
90 zł na dziecko do 5. roku życia
Świadczenie 500+ 500 zł na każde dziecko w rodzinie poniżej 18 roku życia (od lipca 2019 roku)

 

Jakie dokumenty do zasiłku na urlopie wychowawczym?

Wiele osób zastanawia się w przypadku urlopu wychowawczego, jakie dokumenty są potrzebne i gdzie je złożyć? Wniosek o dodatek należy złożyć w urzędzie miasta lub gminy w miejscu zamieszkania. Niezbędne dokumenty, aby cały proces przebiegł pomyślnie, to: 

  • zaświadczenie o przyznaniu urlopu wychowawczego i informacja o okresie jego trwania,
  • zaświadczenie, że rodzic minimum przez 6 miesięcy posiadał stosunek pracy,
  • zaświadczenie o ubezpieczeniu w ZUS-ie z miesiąca przed złożeniem wniosku.

Oprócz wniosku o dodatek istnieje także konieczność przygotowania innych dokumentów. Jest to np. wniosek o urlop wychowawczy, który pracownik przedkłada pracodawcy najpóźniej na 21 dni przed planowanym rozpoczęciem tego urlopu. Wniosek ten powinien zawierać następujące informacje:

  • okres trwania urlopu wychowawczego,
  • czas urlopu wychowawczego, który był dotychczas wykorzystany,
  • oświadczenie drugiego rodzica lub opiekuna o rezygnacji z prawa do wykorzystania urlopu wychowawczego.

Czasami dołączenie oświadczenia drugiego rodzica może sprawiać problem, np. w przypadku, gdy drugi rodzic przebywa za granicą lub ma ograniczone prawa rodzicielskie. Wówczas, zamiast takiego oświadczenia, dołącza się dokument stwierdzający niemożność dołączenia oświadczenia.

Jeśli chodzi o matki po urodzeniu dziecka, przysługują im oczywiście również inne rodzaje świadczeń i urlopów, przede wszystkim macierzyński, który jest urlopem płatnym. Najważniejsze informacje na ten temat podsumowuje poniższy film:

Video

W związku z tym, iż stosunek pracy pracownika, który przechodzi na urlop wychowawczy, jest szczególnie chroniony, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, a po powrocie pracownika musi przywrócić go na to samo stanowisko. Konieczne jest też złożenie dokumentów, gdy rodzic zdecyduje się skrócić urlop wychowawczy. W tej sytuacji należy złożyć pismo zawiadamiające o przerwaniu urlopu wychowawczego, ze wskazaniem planowanej daty powrotu. Uczynić to należy najpóźniej 31 dni przed planowaną datą powrotu.

Pracodawca ma obowiązek przywrócić pracownika na to samo lub równorzędne stanowisko. Jeżeli jednak nie ma takiej możliwości, wówczas powinien zatrudnić pracownika na stanowisku podobnym, odpowiadającym jego kompetencjom bądź zawrzeć umowę zmieniającą warunki zatrudnienia, na które pracownik przystaje. Jeśli pracodawca nie dopełni tych obowiązków, może spotkać się z konsekwencjami w sądzie pracy, gdzie konieczne będzie udowodnienie, iż dołożyło się wszelkich starań, aby umożliwić pracownikowi powrót na to samo bądź równorzędne stanowisko.

Praca a urlop wychowawczy

Według polskiego prawa rodzic przebywający na urlopie wychowawczym ma możliwość zarobku i podejmowania się płatnych zajęć, pod warunkiem, że nie kolidują one z opieką nad dzieckiem. Możliwa jest więc w ograniczonym wymiarze czasu praca zdalna, bądź np. pomoc małżonkowi w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jeśli jednak pracownik na urlopie wychowawczym przestanie sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem, pracodawca po wykryciu tego naruszenia może wezwać go do powrotu do pracy w określonym terminie do 14 dni od daty wezwania, ma nawet prawo do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym bez wypowiedzenia. 

Wątpliwa jest w tym kontekście kwestia uczęszczania dziecka do przedszkola, gdy rodzic ma urlop wychowawczy. Czy nie jest to naruszeniem przepisów? Choć prawo nie określa jasno, czy wówczas mamy do czynienia z opieką osobistą, dla wielu taka sytuacja nie upoważnia do urlopu wychowawczego, choć niektórzy są zdania, że zależy to od liczby godzin spędzanych w przez dziecko w placówce.

A zatem, zanim zdecydujemy się na dodatkowy zarobek bądź posłanie dziecka do przedszkola w takich okolicznościach, zastanówmy się, czy nie narazimy się na utratę prawa do urlopu i zasiłku na urlopie wychowawczym.

Podsumowując, urlop wychowawczy nie jest płatny, ale w okresie jego trwania można ubiegać się o różnego rodzaju świadczenia, np. dodatek w wysokości 400 zł każdego miesiąca.  Należy pamiętać, że urlop wychowawczy to przywilej, a nie obowiązek. Dlatego też możesz z niego skorzystać, ale nie musisz. Zanim złożysz wniosek, sprawdź, czy spełniasz odpowiednie warunki, aby otrzymać taki urlop.

To może Cię również zainteresować

Wniosek o urlop wychowawczy

Najczęściej zadawane pytania

Czy urlop wychowawczy jest płatny?

Nie, urlop wychowawczy jest bezpłatny, a więc pracownik nie otrzymuje na nim wypłaty. Może natomiast, o ile spełnia warunki dochodowe, otrzymywać zasiłek z tytułu opieki nad dzieckiem i różne dodatki.

Ile możesz otrzymać na urlopie wychowawczym?

Jeśli wniosek o zasiłek na opiekę nad dzieckiem zostanie rozpatrzony pozytywnie, rodzic dostaje 400 zł miesięcznie przez 24 miesiące (lub dłużej w przypadku niepełnosprawności dziecka lub bliźniąt i wieloraczków). Tylko jeden rodzic może otrzymywać zasiłek z tego tytułu.

Czy można posłać dziecko do przedszkola na urlopie wychowawczym?

Urlop wychowawczy przysługuje z tytułu tzw. osobistej opieki nad dzieckiem. Przepisy nie rozstrzygają, czy dziecko uczęszczające do przedszkola jest pod opieką osobistą, czy nie. W wątpliwych sytuacjach bierze się pod uwagę liczbę godzin spędzanych przez dziecko w przedszkolu i wszystkie inne czynności podejmowane przez rodzica w ramach opieki.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

14 komentarzy

BERCIK

BERCIK

Cieszę się, że nasza firma może oferować naszym pracownikom urlop wychowawczy i wspierać ich w tej trudnej chwili. Jesteśmy elastyczni i robimy wszystko, aby pracownicy czuli się zadowoleni z naszej polityki świadczeń pracowniczych.
Andrzej lat 63

Andrzej lat 63

Dla mnie ważne jest to, że przy przeprowadzaniu rozmów kwalifikacyjnych mogę powiedzieć, że jestem w trakcie urlopu wychowawczego, a nie bez pracy. To dodatkowy aspekt zachowania mojego statusu zawodowego.
Benny

Benny

Miałam bardzo trudną sytuację, gdy musiałam wziąć urlop wychowawczy, a nie miałam stałego dochodu. Dzięki dodatkowi z tytułu opieki nad dzieckiem udało mi się jakoś przetrwać ten czas.
Dama

Dama

Urlop wychowawczy to nie tylko przerwa w pracy, ale też czas dla rodziny i odkładania pracy na bok. Bardzo się cieszę, że przysługuje mi taki urlop i mam szansę poświęcić się moim dzieciom.
hegen99

hegen99

Mnie ciekawi jak w świetle wielu zmian i inflacji planowane są te różne liczby. Przecież tak nie może być.
Odra 56

Odra 56

Każda wiedza jaka pozwala wyciągnąć jakieś możliwe pieniądze ma znaczenie Dobrze coś wiedzieć niż nie skorzystać z przysługującego nam czegoś w kwestii finansowej.
Danka

Danka

Wiedziałam, że będąc na urlopie wychowawczym pieniędzy nie otrzymam, bo jest on niepłatny. Ni wiedziałam, że w okresie jego trwania można ubiegać się o różnego rodzaju świadczenia, np. dodatek w wysokości 400 zł każdego miesiąca.
Magdalena

Magdalena

Hana świadczenie nie jest płatne od ilości urodzonych dzieci. 400 zl ogólnie za urlop wychowawczy na którym jesteś jeśli dochody nie przekraczają. Dlatego nie każdy może się o nie ubiegać.
Aga

Aga

A czy na Bliźniaki też jest płatny po 400zł , czy tylko na Jedno z Bliźniąt?
Hana

Hana

Wiedziałam, że urlop wychowawczy jest niepłatny, ale nie wiedziałam, że" w okresie jego trwania można ubiegać się o różnego rodzaju świadczenia, np. dodatek w wysokości 400 zł każdego miesiąca".
Zuber

Zuber

Zawsze dobrze jest znać obowiązujące przepisy by nie stracić czegoś lub wielce w tym zakresie się zdziwić. To bardzo dobra opcja gdy czyta się ciekawe porady.
Słoń1

Słoń1

Tak trzeba zrezygnować z czegoś, jednak życiowe sytuacje są tak bardzo zróżnicowane, że w tym mętliuku jak człowiek sam nie zostanie w fakcie dokonanym postawiony to mało co wie.
Barahir

Barahir

Jak widać nie jest płatny bo także został by wykorzystywany pewnie w wielu sytuacjach inaczej i by łby za prosty. Tym niemniej dobrze, że da się go wykorzystać gdy jest potrzeba.
Sindbad

Sindbad

Coś za coś. Świadczenia jak się należą to także dobrze wiedzieć jak najkorzystniej jest na wychowawczym, gdy już się wybrało taką formę urlopu bez wynagrodzenia.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.