Pracownik - prawa i obowiązki

Prawa pracownicy w ciąży – wskazówki i porady

8 lutego 2024

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 15 głosów

15 głosów

4 komentarze
Prawa pracownicy w ciąży – wskazówki i porady
Jesteś pracownicą w ciąży? Poznaj swoje prawa! Ten artykuł wyjaśnia kluczowe aspekty, które mogą pomóc Ci zabezpieczyć Twoje zdrowie na miejscu pracy.

Na mocy przepisów ustawodawca otacza pracownicę w ciąży szczególną ochroną. Ma to na celu zapewnienie zarówno komfortu psychicznego, jak i materialnego przyszłej mamie. W związku z powyższym pracodawca nie może oczekiwać od swojej podwładnej choćby pracy w godzinach nadliczbowych.

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, pracodawca musi zapewnić takiej osobie specjalne warunki pracy, które dostosowane będą do potrzeb pracownicy. O czym zatem powinieneś pamiętać, aby nie narazić się na ewentualny spór sądowy i koszty?

Pracownica w ciąży – ochrona przed zwolnieniem

W myśl art. 177§1 Kodeksu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Wyjątkiem od tej zasady będą jedynie przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy, jeśli stanowisko pracodawcy zostanie poparte przez zakładową organizację związkową.

Umowa o pracę zawarta:

  • na czas określony,
  • na czas wykonywania określonej pracy,
  • na okres jednego miesiąca,

której czas rozwiązania miałby nastąpić po trzecim miesiącu ciąży, ulega automatycznemu wydłużeniu.

Ochrona miejsca pracy ciężarnej obejmuje również okres urlopu macierzyńskiego. W takim przypadku zatrudniający może wypowiedzieć umowę pracownicy dopiero pierwszego dnia po jej powrocie do pracy. Zwolnienie pracownicy tylko ze względu na to, że ma dziecko, to dyskryminacja – zatrudniona może wówczas wytoczyć sprawę w sądzie.

Praca w ciąży a godziny nadliczbowe

Prac pracownic w ciąży nie należy zlecać w godzinach nadliczbowych ani nocnych. Zakaz ten jest bezwzględny, co oznacza, że pracownica nie będzie mogła pozostawać dłużej w pracy nawet wówczas, gdy przedłoży swojemu pracodawcy pisemną zgodę lekarza. Zgodnie z prawem, oświadczenie takie nie będzie skuteczne. Za ewentualne naruszenie tego punktu na pracodawcę może zostać nałożona kara grzywny w wysokości od 1 000zł do 30 000zł.

W myśl art. 178 Kodeksu pracy pracodawca, który dotychczas zatrudniał pracownicę w ciąży w porze nocnej, jest zobowiązany zmienić jej rozkład czasu pracy w sposób, który umożliwiać będzie jej wykonywanie pracy w dzień. W przypadku, gdy zatrudniający nie będzie miał takiej możliwości, jest zobowiązany zwolnić pracownicę z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do dotychczasowego wynagrodzenia.

Video

Szukasz pracy?

Doradca Klienta- umowa zlecenie

PeoplePro

  • Skarżysko-Kamienna
Dodana
Dodana
Dodana
Dodana
Dodana

Praca w ciąży a delegacje służbowe

Pracownica w ciąży nie może również delegowana poza stałe miejsce pracy. W tym jednak przypadku jest to zakaz względny, co oznacza, że ustawodawca do tej kwestii podchodzi znacznie bardziej elastycznie. Kluczowa jest sama zgoda zainteresowanej.  

Jeżeli pracownica w ciąży nie zgodzi się na delegację, to mimo że będzie to polecenie służbowe, nie może ona ponieść konsekwencji. Ustawodawca pozostawia tę kwestię do rozstrzygnięcia pomiędzy zainteresowanymi stronami.

Zgodnie z art. 178 § 2 Kodeksu pracy, pracodawca nie będzie mógł również delegować poza miejsce pracy pracownika (w tym właśnie matki), który opiekuje się dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia, bez uzyskania odpowiedniej zgody.

Wyjątkiem będzie sytuacja, w której oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni. Wówczas z powyższego uprawnienia będzie mogło korzystać tylko jedno z nich. Z uwagi na ten fakt każdy z rodziców lub opiekunów powinien złożyć w zakładzie pracy stosowne oświadczenie o zamiarze lub też braku korzystania z powyższego uprawienia. Jednocześnie musi określić, czy z uprawnienia korzystać będzie drugi z rodziców lub opiekunów dziecka.

Zakaz wykonywania prac szkodliwych przez pracownice w ciąży

Od 1 maja 2017 r. obowiązują rozszerzone regulacje dotyczące zakresu prac, które są zabronione dla kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Regulacje te, określone w rozporządzeniu, mają na celu zwiększenie ochrony zdrowia tych kobiet poprzez ograniczenie wykonywania czynności uznanych za uciążliwe, niebezpieczne lub szkodliwe.

Czego nie może robić pracownica w ciąży?

  • Pracować przy komputerze więcej niż 8 godzin dziennie. Praca nie powinna trwać dłużej niż 50 minut bez przerwy. Tym samym dzienny czas pracy przy komputerze dla ciężarnej został zredukowany do 6 godzin i 40 minut.
  • Pracować w pozycji stojącej dłużej niż 3 godziny na dobę z zaleceniem, aby ciągły czas pracy w tej pozycji nie przekraczał 15 minut, po których należy zrobić co najmniej 15-minutową przerwę.
  • Podnosić i przenosić ciężarów większych niż 3 kg – dla kobiet w ciąży i 6 kg (przy pracy stałej) oraz 10 kg (przy pracy dorywczej) dla kobiet karmiących piersią.
  • Przewozić ręcznie ładunków za pomocą jedno- lub wielokołowych wózków.
  • Pracować wysokościach bez odpowiednich zabezpieczeń.
  • Pracować w warunkach narażenia na drgania, promieniowanie jonizujące, oraz w niebezpiecznych warunkach, takich jak wykopy, zbiorniki, kanały i kopalnie.

Te regulacje są istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia kobiet w ciąży oraz karmiących piersią w miejscu pracy. Istotne jest, by panie dostarczyły pracodawcy zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciążę, aby mogły skorzystać z przysługujących im praw.

Video

Kobieta w ciąży i nieobecność ze względu na badania

W przypadku, gdy kobieta w ciąży musi poddać się badaniom lekarskim zaleconym przez lekarza, a termin wizyty wypadnie w trakcie pracy, pracodawca jest zobligowany do udzielenia jej wolnego na ten cel, zgodnie z art. 185 § 2 Kodeksu pracy.

Podczas takiego zwolnienia, pracownica zachowuje prawo do otrzymywania wynagrodzenia, które jest kalkulowane na podstawie tych samych zasad, co wynagrodzenie za okres urlopu. Jednak przy obliczaniu tego wynagrodzenia, składniki wynagrodzenia ustalane są na podstawie przeciętnej wysokości z miesiąca, w którym pracownica była zwolniona od pracy.

Wynagrodzenie chorobowe kobiety w ciąży

Zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy za czas niezdolności do pracy przysługuje wypłata w wysokości 80% wynagrodzenia lub też 100% wynagrodzenia. 

100% należy się pracownikowi, gdy przyczyną jego nieobecności jest:

  • ciąża,
  • wypadek na drodze do lub z pracy albo choroba przypadająca w czasie pracy,
  • poddanie się niezbędnym badaniom lekarskim przywdzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Zgodnie z powyższym, chorującej pracownicy będącej w ciąży przysługuje 100% wynagrodzenia. 

Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe?

Zgodnie z art. 92 § 2 Kodeksu pracy wynagrodzenie oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca je za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Dodatkowo osoba dokonująca wyliczeń musi pamiętać, że wynagrodzenie pracownicy w ciąży:

  • nie ulega obniżeniu wówczas, gdy ograniczona zostaje podstawa wymiaru zasiłku chorobowego,
  • nie przysługuje wówczas, gdy pracownica nie ma prawa do zasiłku chorobowego.

Podsumowanie

W świetle przepisów prawnych, kobiety w ciąży cieszą się szczególną ochroną, co ma na celu zapewnienie im bezpieczeństwa i wsparcia zarówno emocjonalnego, jak i finansowego w tym wyjątkowym okresie. 

Prawo pracy chroni kobietę w ciąży przed nieuzasadnionym zwolnieniem, gwarantując jej bezpieczeństwo zatrudnienia nie tylko przez czas trwania ciąży, ale i urlopu macierzyńskiego. Warto podkreślić, że każde działanie pracodawcy, które narusza te zasady, może zostać zakwestionowane w sądzie, co podkreśla powagę obowiązków nałożonych na pracodawców w zakresie ochrony pracownic w ciąży.

Prawo pracy w Polsce stawia na pierwszym miejscu zdrowie i dobrostan przyszłych mam, nakładając na pracodawców szereg obowiązków mających na celu ich ochronę. Jest to istotny krok w kierunku tworzenia bezpiecznego i wspierającego środowiska pracy dla wszystkich pracowników, a w szczególności dla tych, którzy znajdują się w tak szczególnym okresie życia, jakim jest oczekiwanie na narodziny dziecka.

Najczęściej zadawane pytania

Czy mogę wziąć urlop macierzyński?

Tak, masz prawo do urlopu macierzyńskiego.

Czy pracodawca może mnie zwolnić, jeśli jestem w ciąży?

Nie, zwolnienie pracownicy z powodu ciąży jest uznawane za dyskryminację.

Czy pracodawca musi dostosować moje warunki pracy podczas ciąży?

Tak, pracodawcy są zobowiązani do dostosowania warunków pracy, aby zapewnić bezpieczeństwo ciężarnej pracownicy.

Czy pracodawca musi wprowadzić dostosowania na moim stanowisku pracy?

Tak, pracodawca musi dokonać niezbędnych dostosowań dla pracownicy w ciąży.

Jakie prawa przysługują mi jako pracownicy w ciąży?

Masz prawo do urlopu macierzyńskiego, ochrony przed dyskryminacją, bezpiecznych warunków pracy i dostosowań na stanowisku pracy.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Anna Różak

Copywriterka, autorka głównie dla branży HR. Piszę o rekrutacji, benefitach pracowniczych, jestem na bieżąco ze zmianami w prawie pracy.

Prywatnie mnóstwo czytam i opiekuję się najpiękniejszym kundelkiem po tej stronie Wisły.

4 komentarze

Rumenige

Rumenige

Trzeba przyznać, że dzisiaj kobieta ma łatwiej gdy jest w ciąży. Czeka na nią praca i ma wiele innych możliwości i ulg z tym związanych.
Moza111

Moza111

Z tego co wiem, to kobiety mają jak nigdy ochronę. Obecne czasy temu sprzyjają i akurat nikt mi nie wmów, że jest inaczej.
Jola w ciąży

Jola w ciąży

Bardzo dobrze, że w ochronie są pracownice w ciąży. Mój szef chciał mnie oddelegować na 3 dniowa delegację. Może nie wiedział, że jestem w ciąży. Inna osoba pojechała za mnie na delegacje. Pracownice w ciąży powinny znać swoje prawa i obowiązki.
Zagłoba

Zagłoba

Z pewnością jest to sytuacja, gdzie kobieta jest w tak zwanej ochronie i ma możliwośc pracowania mniej i różne inne regulacje wchodzą, że idzie np. na macierzyński i ma możliwość powrotu.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.