Rodzaje umów o pracę i wymiar czasu

Zrozum zakaz konkurencji i karę umowną w pracy - przewodnik

11 stycznia 2024

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 22 głosy

22 głosy

3 komentarze
Zrozum zakaz konkurencji i karę umowną w pracy - przewodnik
Poznaj niuanse zakazu konkurencji i kary umownej w pracy. Przeczytaj o konsekwencjach naruszenia i zabezpiecz swoją karierę.

Nie w każdej branży i nie przy każdej umowie o pracę pracodawca rozważa możliwość zastosowania przepisu o zakazie konkurencji. W praktyce dotyczy to najczęściej tych pracowników, którzy mają dostęp do kluczowych dla funkcjonowania firmy na rynku informacji. Z tego też względu zakaz konkurencji czasowo może dotyczyć zarówno okresu świadczenia pracy u danego pracodawcy, jak i okresu po rozwiązaniu stosunku pracy.

Ustawodawca w dość liberalny sposób podchodzi do kwestii zakazu – to zainteresowane strony mogą w dowolny sposób decydować o tym, w jaki sposób czasowo będzie się kształtować. Formalnym wymaganiem jest jednak to, aby umowa o zakazie konkurencji została sporządzona w formie pisemnej, w innym przypadku jest nieważna.

Co oznacza zakaz konkurencji?

Zakaz konkurencji nie jest wymysłem firm – jest uregulowany w kodeksie pracy i ma na celu ochronę interesów pracodawcy poprzez ograniczenie możliwości prowadzenia przez pracownika działalności konkurencyjnej. Kluczowe aspekty dotyczące zakazu konkurencji zawarte są w art. 101 (1) Kodeksu pracy.

Zakaz obejmuje dwie sytuacje: kiedy stosunek pracy nadal trwa i kiedy wygasa. W pierwszej sytuacji pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani świadczyć pracy na rzecz podmiotu konkurencyjnego. Aby zakaz konkurencji był skuteczny, pracodawca i pracownik muszą zawrzeć na piśmie odrębną umowę o zakazie konkurencji.

Zakaz ten może również obowiązywać po zakończeniu stosunku pracy, jeśli zawarto odpowiednią umowę. W takim przypadku umowa powinna określać czas obowiązywania zakazu, zakres zakazanej działalności oraz ewentualne odszkodowanie dla pracownika.

Kara umowna i odszkodowanie przy zakazie konkurencji

Kara umowna przy zakazie konkurencji stanowi jeden z najistotniejszych (i budzących największe emocje) elementów. Wysokość kary zasądza się na podstawie doznanych przez pracodawcę szkód, jednak nie może być wyższa niż kwota 3-miesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Szukasz pracy?

Zatrudnimy SPECJALISTĘ / SPECJALISTKĘ DS. BHP

Southern Spars Europe Sp. z o.o.

  • Goleszów
Dodana

Młodszy Specjalista ds. Zarządzania Jakością Danych – Kraków

ZoltOs.pl Agencja Pracy Tymczasowej i Pośrednictwa Pracy

  • Kraków
Dodana
Dodana

( PS ) Sprzedawca / Ekspedientka

SGP APT Sp. z o.o.

  • Skwierzyna
Dodana

Pracownik Produkcji

Human & Hunter Sp. Z O.O.

  • Brzozów
Dodana
Aplikuj bez CV

Co ważne, pracodawca nakładający na pracownika zakaz konkurencji po zakończeniu współpracy ma obowiązek wypłacania odszkodowania, którego wysokość nie może być niższa niż 25% wynagrodzenia pracownika.  Oznacza to, że jeśli pracownik zarabiał na przykład 4000 zł miesięcznie, minimalna kwota odszkodowania powinna wynosić 1000 zł miesięcznie.

Odszkodowanie jest wypłacane za cały okres, na jaki umowa o zakazie konkurencji została zawarta po zakończeniu stosunku pracy. Jeśli zakaz trwa rok, odszkodowanie również powinno być wypłacane przez rok.

Czym jest działalność konkurencyjna?

W kodeksie pracy na próżno szukać definicji pojęcia „działalność konkurencyjna”. Z tego względu przyjmuje się, że pod takim sformułowaniem należy rozumieć korzystanie z poufnych informacji lub świadczenie pracy dla konkurencji. To samo dotyczy usług – trzeba pamiętać, że zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej może odnosić się również do nich.

Z punktu widzenia podmiotu zainteresowanego zastosowaniem umowy o zakazie konkurencji istotne jest to, że nie dotyczy ona wyłącznie sytuacji, w której pracownik rozpoczyna własną działalność gospodarczą. Zakaz obejmuje również fakt wykonywania pracy (zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy cywilnoprawnej) dla innych podmiotów, które działają w tej samej branży co dotychczasowy pracodawca. Tylko bowiem tak rozumiany zakaz konkurencji wyczerpuje w pełni swój sens.

Video

Zapisy w umowie o zakazie konkurencji

Dochodzenie odszkodowania przez pracodawcę nie zawsze jest zadaniem łatwym. Pracodawca musi wykazać związek między działaniem pracownika a poniesioną szkodą. Sporo zależy od tego, jakie zapisy znalazły się w dokumencie podpisanym przez strony. Dlatego to niezwykle ważne, aby umowę skonsultować z prawnikiem.

Pracodawca może zastrzec w umowie, że będzie mógł dochodzić również odszkodowania przewyższającego wskazaną kwotę. To dodatkowe zabezpieczenie, które skutecznie powinno odstraszyć pracownika od podejmowania działań wbrew umowie o zakazie konkurencji. Jednocześnie taki zapis pozwala dochodzić pracodawcy pieniędzy i to bez względu na faktyczną wysokość szkody, jaką poniósł.

Zakaz konkurencji przestaje obowiązywać, gdy ustanie przyczyna uzasadniająca jego wprowadzenie lub gdy pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku wypłaty odszkodowania.

Naruszenia zakazu konkurencji

Naruszenie zakazu konkurencji może mieć poważne konsekwencje. Pracodawca ma prawo do egzekwowania nałożonej kary umownej, jeżeli wykaże, że pracownik naruszył warunki zakazu konkurencji. Z reguły wymaga to udokumentowania naruszenia oraz wykazania, jak to naruszenie wpłynęło na działalność firmy.

W przypadku naruszenia zakazu konkurencji pracownik może zostać zobowiązany do zapłaty kary umownej.

Podsumowanie

Decydując się na podpisanie umowy zawierającej zakaz konkurencji, warto rozważyć kilka kwestii. Przede wszystkim, należy dokładnie zrozumieć, co oznaczają takie warunki. Zakaz konkurencji może wpływać na Twoje możliwości zawodowe po zakończeniu pracy dla danego pracodawcy, dlatego ważne jest, aby zrozumieć swoje zobowiązania i ewentualne konsekwencje naruszenia tych zasad.

Zwróć uwagę na wysokość kary umownej. Czy jest ona adekwatna do potencjalnego naruszenia? Czy możesz sobie pozwolić na jej zapłatę? Zawsze warto skonsultować takie kwestie z prawnikiem lub doradcą zawodowym, aby mieć pewność, że dokonujesz właściwego wyboru.

To może Cię również zainteresować

Umowa lojalnościowa - tym może zaskoczyć pracodawca

Najczęściej zadawane pytania

Czym jest zakaz konkurencji?

Zakaz konkurencji to klauzula w umowie o pracę, która uniemożliwia pracownikowi podejmowanie działalności mogącej zagrażać interesom firmy.

Jakie są konsekwencje naruszenia zakazu konkurencji?

Naruszenie zakazu konkurencji może skutkować nałożeniem kary umownej na pracownika.

Czy kara umowna jest zawsze taka sama?

Wysokość kary umownej jest często określona w umowie i może zależeć od wielu czynników, takich jak stopień naruszenia zakazu.

Czy mogę negocjować warunki zakazu konkurencji?

Tak, zawsze warto skonsultować takie kwestie z prawnikiem lub doradcą zawodowym przed podpisaniem umowy.

Czy zakaz konkurencji obowiązuje po zakończeniu pracy?

Tak, zakaz konkurencji może wpływać na Twoje możliwości zawodowe po zakończeniu pracy dla danego pracodawcy.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Anna Różak

Copywriterka, autorka głównie dla branży HR. Piszę o rekrutacji, benefitach pracowniczych, jestem na bieżąco ze zmianami w prawie pracy.

Prywatnie mnóstwo czytam i opiekuję się najpiękniejszym kundelkiem po tej stronie Wisły.

3 komentarze

Ada Wola

Ada Wola

Ciekawe jaka największa kara umowna była za takie coś w historii. W końcu mogą to być bardzo wielkie straty i nie tylko finansowe.
Daniel

Daniel

Jak to jest określone to jak najbardziej można sądownie domagać się zadośćuczynienia. W sumie w każdej firmie są pewne kwestie jakie nie wynosi się poza firmę. To klauzula bardzo ważna dla wszystkich.
Damian

Damian

Jeśli podpiszesz umowę na czas nieokreślony, sąd nie pozwoli ci twierdzić, że rzeczywiście miałeś sprzeczną dorozumianą umowę; pisemna umowa będzie ostatnim dokumentem na ten temat.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.