Spis treści
Przeczytaj też: Spółka czy JDG – co się bardziej opłaca?
Aport – czyli niepieniężny wkład do spółki
Aport to inaczej niepieniężny wkład do spółki, który musi być realny i mieć określoną wartość majątkową. Aport do spółki może zostać wydzielony z majątku wspólnika lub pochodzić od osoby fizycznej. W zamian za przeniesienie własności przedmiotu aportu na spółkę wspólnik otrzymuje określoną liczbę udziałów lub akcji bądź wysokość udziałów w zyskach.
Co można wnieść aportem do spółki?
Wiemy już, co to jest aport – pozostaje więc odpowiedzieć na pytanie, co może nim być. Ogólnie rzecz ujmując, aportem mogą być rzeczy ruchome, nieruchomości oraz prawa zbywalne. Jednak w zależności od rodzaju spółki, istnieją pewne różnice dotyczące tego, co może stanowić wkład niepieniężny. Precyzując, zachodzą pewne rozbieżności, co można wnieść aportem do spółki osobowej, w tym jawnej, komandytowej, partnerskiej czy komandytowo-akcyjnej, a co do spółki kapitałowej – z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnej. Jednak wniesienie aportu do spółki zawsze ma na celu wyposażenie jej w składniki majątkowe, służące prowadzonej przez konkretny podmiot działalności gospodarczej.
To, czy dany składnik majątkowy może być wniesiony aportem do spółki, zależy od jego tak zwanej zdolności aportowej. Choć istnieje kilka definicji zdolności aportowej, przyjmuje się, że do jej podstawowych kryteriów zalicza się:
- możliwość oznaczenia i wycenienia wkładu niepieniężnego oraz umieszczenia go w bilansie spółki,
- zbywalność przedmiotu aportu wnoszonego przez wspólnika na rzecz spółki,
- przydatność i faktyczną dostępność wkładu dla spółki,
- możliwość ujęcia wkładu w masie upadłościowej lub likwidacyjnej.
Oznacza to, że wniesienie aportem do spółki może dotyczyć następujących składników majątkowych:
- rzeczy ruchomych – aport rzeczowy mogą stanowić samochody czy maszyny produkcyjne,
- praw własności nieruchomości, praw wieczystego użytkowania gruntów,
- praw rzeczowych – udziałów we współwłasności, własności przedsiębiorstwa lub jego części,
- praw obligacyjnych – udziałów w innej spółce, obligacji, wierzytelności wspólnika,
- praw na dobrach materialnych – majątkowych praw autorskich, wzorów użytkowych czy przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń graficznych.
Zgodnie z orzecznictwem sądowym, zdolność aportową mogą mieć także takie składniki majątkowe, jak weksel własny z poręczeniem wekslowym czy prawo najmu lokalu użytkowego przysługujące najemcy.
Czego nie można wnieść aportem do spółki?
Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, aportem do spółki kapitałowej nie można wnieść praw niezbywalnych, na przykład prawa dożywocia czy służebności osobistej. Zapisy kodeksu precyzują również, że aportem w spółce kapitałowej nie może być świadczenie pracy lub usług. Tego typu ograniczeń nie stosuje się natomiast w odniesieniu do spółek osobowych.
Jak wycenić aport?
Dość częstym problemem, jaki pojawia się w przypadku chęci wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki, jest wycena aportu. W małych firmach najczęściej to wspólnicy samodzielnie określają wartość poszczególnych składników majątkowych. Należy to jednak wykonać dokładnie i precyzyjnie, ponieważ zawyżenie wartości aportu może wiązać się z konsekwencjami zarówno dla wspólników, jak i członków zarządu spółki.
Natomiast w większych przedsiębiorstwach oraz przy wkładach niepieniężnych o dużej wartości, wyceny aportu zazwyczaj dokonuje biegły rewident – w spółkach akcyjnych jest to obowiązkowe. W takim przypadku trzeba liczyć się z dodatkowymi kosztami, które wynikają z wyceny aportu przez profesjonalistę.
Wniesienie aportu do spółki – o czym należy wiedzieć?
Pierwszą kwestią, o jakiej należy pamiętać, jest fakt, że wniesienie aportu do spółki jest niemożliwe, jeżeli została ona założona elektronicznie, przy użyciu wzorca umowy. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy wniesienie wkładu niepieniężnego jest dokonywane w formie aktu notarialnego.
Drugim istotnym aspektem jest to, że aport do spółki należy wnieść przed jej rejestracją w KRS lub przed złożeniem informacji o podwyższeniu kapitału zakładowego. Wynika to przede wszystkim z faktu, że na przykład do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością konieczne jest wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego.
Trzecia kwestia to konieczność złożenia oświadczenia przez członków zarządu spółki. Podczas składania wniosku o rejestrację spółki lub podwyższenie kapitału zakładowego, członkowie zarządu spółki mają obowiązek zaświadczyć, że wkład na pokrycie kapitału zakładowego lub określonych udziałów został wzniesiony.
Czwartym aspektem, o jakim trzeba pamiętać, jest to, że przy zakładaniu spółki w umowie spółki należy wyraźnie określić przedmiot aportu, jego dokładną wartość oraz wspólnika wnoszącego wkład niepieniężny.
Udziały lub akcje w spółkach kapitałowych można objąć nie tylko w zamian za wkłady pieniężne. Jest to możliwe także po wniesieniu aportu – czyli wkładu niepieniężnego, który może przyjmować wiele form – od rzeczy ruchomych, przez prawa własności i rzeczowe, po prawa obligacyjne i autorskie.