Spis treści
Jest wiele gałęzi nauki, w centrum których znajduje się zagadnienie pracy. Poza prawem normującym stosunek między pracownikiem a pracodawcą, nie można zapomnieć o psychologii czy socjologii. O ile psychologia koncentruje się na jednostce i jej funkcjonowaniu w obrębie np. firmy, o tyle socjologia zajmuje się tym zagadnieniem szerszej.
Amerykańcy socjologowie wprowadzili terminy na określenie pracowników: niebieskie kołnierzyki (blue collars workers) i białe kołnierzyki (white collars workers). Terminy te stały się w krótkim czasie bardzo popularne i powszechnie stosowane. Propozycja takiego podziału pracowników pojawiła się w latach 50. ubiegłego wieku, ale podział ten tylko przez krótki czas był dychotomiczny. Jakimi grupami pracowników są zagadkowe kołnierzyki?
Niebieskie kołnierzyki, czyli pracownicy niższego szczebla
Pojęcie „niebieskie kołnierzyki” oznacza pracowników niższego szczebla. Terminu tego nie można jednak uznać za równoznaczne z osobami wykonującymi pracę fizyczną. Dlaczego? Bo pracownicy określani jako „niebieskie kołnierzyki” to zarówno pracownicy administracji niższego szczebla, jak i wspomniani pracownicy fizyczni.
Dlaczego akurat „niebieskie kołnierzyki”? Nazwa nie została wprowadzona przypadkowo – nawiązuje do kołnierzyków właśnie w tym kolorze noszonych przez takich pracowników. Warto też pamiętać o jeansie. Z uwagi na swoją wytrzymałość, materiał ten powszechnie był wykorzystywany przez osoby trudniące się m.in. pracą fizyczną.
Białe kołnierzyki, czyli pracownicy umysłowi
Operator maszyn - bez doświadczenia
SGP GROUP
- Lublin
( PS ) Pracownik gospodarczy
SGP APT Sp. z o.o.
- Kostrzyn nad Odrą
(PS) Sprzedawca do cukierni
SGP APT Sp. z o.o.
- Poznań
(PS ) Pracownik produkcji
SGP APT Sp. z o.o.
- Kostrzyn nad Odrą
**Sortowanie paczek** - TYGODNIÓWKI - Warszawa
TWG Polska Sp. z o.o.
- Radzymin
- 30-30 zł / h
By nazwać pracowników zajmujących się pracą umysłową, amerykańscy socjologowie wprowadzili termin „białe kołnierzyki”. Warto przy tym zauważyć, że w tej grupie znajdują się zarówno zawody wymagające dużej wiedzy (np. prawnik, lekarz, analityk finansowy), jak i mniej absorbujące (np. sekretarka). Z tego też względu dychotomiczny podział tej grupy nie utrzymał się długo – socjologowie zaproponowali dalsze podzielenie tej grupy z uwagi na odpowiedzialność ponoszoną przez pracowników przy wykonywaniu zawodu. Termin „białe kołnierzyki” nie odnosi się przy tym do przedsiębiorców. Ci pozostali poza wspomnianym podziałem.
Pochodzenie terminów
Rozróżnienie na "białe" i "niebieskie" kołnierzyki ma swoje korzenie w amerykańskiej klasie robotniczej i korporacyjnej początku XX wieku. Terminy te zostały po raz pierwszy użyte w celu opisania dwóch głównych segmentów siły roboczej. "Niebieskie kołnierzyki" to określenie pochodzące od niebieskich uniformów roboczych noszonych przez pracowników przemysłowych, którzy zwykle wykonywali prace fizyczne. Z drugiej strony, "białe kołnierzyki" odnosiły się do pracowników biurowych, którzy często nosili koszule z białymi kołnierzykami. To rozróżnienie nabrało znaczenia, ponieważ zaznaczało różnicę w rodzaju wykonywanej pracy, poziomie wykształcenia, zarobkach i społecznej pozycji.
| Rodzaj Kołnierzyka | Pochodzenie | Rodzaj Pracy |
|---|---|---|
| Niebieskie Kołnierzyki | Pracownicy przemysłowi z początku XX wieku w USA | Prace fizyczne, często w przemyśle |
| Białe Kołnierzyki | Pracownicy biurowi z początku XX wieku w USA | Prace umysłowe, zazwyczaj w biurach |
Dziś nikt tak nie mówi
Współcześnie wspomniane terminy nie są powszechnie stosowane. Osoby uczące się języka angielskiego poznają je jako ciekawostkę. Warto jednak zauważyć, że choć same terminy nie są używane, to jednak podział na pracowników fizycznych i umysłowych się utrzymał. Co więcej, wielu specjalistów, np. coachowie czy doradcy zawodowi wskazują, że z każdą grupą pracowników pracuje się inaczej, bo każda ma inne cele.
Jeżeli nie znałeś przywołanych terminów, to mogą one być dla ciebie dużym zaskoczeniem. Pamiętaj jednak, że dziś najczęściej są one jedynie ciekawostką, funkcjonują głównie w naukowych opracowaniach, których autorzy odwołują się do wspomnianego podziału.
5 ciekawostek i dodatkowych informacji o 'kołnierzykach'
- Termin "kołnierzyki" w kontekście pracy został po raz pierwszy użyty w 1920 roku przez Uptona Sinclaira w swojej powieści "Manhattan".
- "Szare kołnierzyki" to mniej znany termin, który odnosi się do pracowników, którzy wykonują pracę zarówno umysłową, jak i fizyczną, często w środowiskach takich jak restauracje lub sklepy.
- Niebieski kolor kołnierzyka jest symbolem klasy robotniczej, ponieważ niebieskie ubrania robocze były mniej podatne na zauważalne zabrudzenia, które są nieodłączną częścią wielu prac fizycznych.
- Według badania przeprowadzonego przez Pew Research Center, pracownicy "białych kołnierzyków" stanowią około 60% siły roboczej w Stanach Zjednoczonych.
- Statystyki pokazują, że średnia płaca dla "białych kołnierzyków" jest znacznie wyższa w porównaniu z "niebieskimi kołnierzykami". Na przykład, w 2020 roku, średnie roczne zarobki dla "białych kołnierzyków" wynosiły około 65 000 dolarów, podczas gdy "niebieskie kołnierzyki" zarabiały średnio 36 000 dolarów rocznie.
