Szczegółowe przepisy w zakresie udzielania urlopów macierzyńskich przez pracodawców znaleźć można w Kodeksie pracy. Warto wiedzieć przy tym, że z tego rodzaju urlopu skorzystać może zarówno pracownik-matka, jak i pracownik-ojciec. Trzeba jednak pamiętać, że długość ich urlopów może ? choć nie musi ? być zróżnicowana. Taka sytuacja będzie miała miejsce wówczas, gdy kobieta urodzi potomka. Zgodnie z przepisami musi ona skorzystać z określonej części urlopu macierzyńskiego, który ma pozwolić jej na zregenerowanie organizmu. Inaczej kwestia ta wygląda wówczas, gdy mowa o przysposobieniu dziecka ? tu uprawnienia pracowników są zrównane.
Urlop dla matki
Z urlopu macierzyńskiego korzystają przede wszystkim pracownice, które urodziły dziecko. Zgodnie z art. 180 § 1 Kodeksu pracy takiej pracownicy przysługuje urlop w wymiarze:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Z urlopu macierzyńskiego kobieta powinna korzystać w sposób nieprzerwany, choć od zasady tej są wyjątki. Już bowiem przyszła matka może zawnioskować o niego ? co najmniej 2 tygodnie urlopu mogą przypadać przed przewidywaną datą porodu. Co więcej, w myśl art. 181 Kodeksu pracy, pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu, może ? gdy dziecko wymaga opieki szpitalnej ? wykorzystać pozostałą część urlopu w późniejszym terminie.
Wyżej wymienione wymiary urlopu macierzyńskiego przysługują również pracownikom, którzy przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka. Takie same zasady stosuje się także w odniesieniu do osób zatrudnionych, które przyjęły dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza.
Kiedy matka, kiedy ojciec
Z punktu widzenia zainteresowanych osób ważne jest, że z urlopu macierzyńskiego mogą skorzystać zarówno matki, jak i ojcowie. Kodeks pracy reguluje taką sytuację i ma ona miejsce wówczas, gdy:
- rodzice decydują się podzielić tym uprawnieniem między sobą,
- matka dziecka jest hospitalizowana,
- matka dziecka umiera.
Druga sytuacja jest jednak możliwa tylko wówczas, gdy kobieta świadczy pracę na podstawie umowy o pracę. Jeżeli nie, to ojcu nie będzie przysługiwał urlop macierzyński. W takiej sytuacji bowiem kobiecie nie przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego. W tej sprawie wypowiedziało się również Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, które podkreśliło, że uprawnienie mężczyzny wynika z uprawnień, które przysługują matce.
Wniosek niezbędny
W przypadku pracownic, które są zainteresowane wykorzystaniem urlopu macierzyńskiego jeszcze przed porodem nie obejdzie się bez stosownego wniosku. Co więcej, kobieta powinna pamiętać, że do dokumentów powinna dołożyć opinię lekarza, pod opieką którego się znajduje. Chodzi tu przede wszystkim o określenie przewidywanej daty porodu, co jest niezbędne do tego, aby prawidłowo wyliczyć maksymalną ilość tygodni urlopu macierzyńskiego, jaką pracownica może wykorzystać jeszcze przed porodem.
Podobny obowiązek spoczywa na tych kobietach, które chcą przerwać korzystanie z urlopu macierzyńskiego. W tej sytuacji wniosek należy złożyć najpóźniej na 7 dni przed przystąpieniem do pracy.
To może Cię również zainteresować
