Zwolnienie z pracy

Pracownik, który nie chce współpracować - co teraz?

28 października 2022

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 20 głosów

20 głosów

4 komentarze
Pracownik, który nie chce współpracować - co teraz?
Pracownicy często starają się utrzymywać swoją autonomię, nawet pomimo utrzymującej się podległości w pracy, dlatego niewspółpracujący pracownik nie należy do rzadkości. Niekwestionowanym obowiązkiem pracownika jest wykonywanie poleceń osób przełożonych. Istnieje wąski katalog przesłanek, kiedy pracownik posiada prawo odmowy wykonania polecenia służbowego. Jeżeli przyczyna odmowy nie jest nimi objęta, to pracodawca musi podjąć kroki dyscyplinujące pracownika. Przedstawiamy, w jakich sytuacjach możliwa jest odmowa wykonania polecenia, a także jakie narzędzia posiada pracodawca, aby poradzić sobie z przekornym pracownikiem.

Zachęcamy do zapoznania się z treścią artykułu: Zwolnienie dyscyplinarne - Kodeks pracy art. 52

Kiedy pracownik może odmówić wykonania polecania?

W pracy obowiązuje zasada, że pracownik posiada możliwość odmówienia wykonania zadania, jeżeli realizowanie polecenia wykazuje sprzeczność z prawem i etyką. Podstawowym przykładem jest sytuacja, gdy pracodawca nakazuje pracownikowi kradzieży lub fałszowania dokumentacji. Jest to w pełni niezgodne z prawem i bez większych obaw można odmówić wykonania polecenia. Równolegle wówczas nie należy obawiać się konsekwencji. Nawet, jeżeli pracodawca straszy zwolnieniem dyscyplinarnym, to pracownik posiada możliwość dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. Kluczowe jest posiadanie dowodów wskazujących, że taka sytuacja miała miejsce w rzeczywistości. Może się okazać, że zeznania pracownika nie będą wystarczające, dlatego warto posiadać świadków danego zdarzenia. Pracownik posiada prawo poproszenia pracodawcę o wydanie polecenia w formie pisemnej. Równolegle w odpowiedzi może także w formie pisemnej uzasadnić odmowę wykonania polecenia służbowego poprzez niezgodność z obowiązującym prawem. Takie dokumenty zapewnią ochronę przed niesłusznym zwolnieniem. 

 

Co może grozić pracodawcy, kiedy nadwyręża kompetencje pracownika? 

W pierwszej kolejności należy wskazać, że obowiązkiem pracownika jest wykonywanie poleceń służbowych pracodawcy. Powierzone zadania powinny być wykonywane w sposób sumienny i staranny. Równolegle muszą być one zgodne z posiadaną umową o pracę oraz przepisami prawa. Zatem należy uściślić, co może oznaczać nadwyrężenie kompetencji pracownika. Pracodawca musi poinformować pracownika posiadanych obowiązkach. Uznawane jest także ustne przekazanie informacji, nie jest wymagana forma pisemna. Obowiązujący stan prawny wskazuje jednoznacznie, że przedstawiony zakres obowiązków może ulec zmianie poprzez samo wydanie polecenia. Pracodawcy często zabezpieczają się zapisem o następującej treści: "wykonywanie innych poleceń pracodawcy”. Ten punkt jednak obliguje do poruszania się zgodnie z poleceniami, które zostały wskazane w umowie o pracę, a także muszą uwzględniać rodzaj pracodawcy.  

Szukasz pracy?

Praca dodatkowa- tygodniówki- Rybitwy - popołudnia godz.15.00-20.00

TWG Polska Sp. z o.o.

  • Niepołomice
  • 26-26 zł / h
Dodana

Sortowanie paczek**TYGODNIÓWKI**24/h**Bielsko-Biała

TWG Polska Sp. z o.o.

  • Jaworze
  • 24-25 zł / h
Dodana

Grafik

Aranżacja Realizacja Światła Andrzej Groda

  • Śląskie
Dodana

Sortowanie paczek**TYGODNIÓWKI**24/h**Bielsko-Biała

TWG Polska Sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
  • 24-25 zł / h
Dodana

Inżynier ds. Inwestycji Budowlanych

Dijo Baking Sp. z o.o.

  • Wrocław
Dodana

Zlecenie wykonania czynności, które wykraczają poza wymieniony zakres zadań, może mieć miejsce wyjątkowo w dwóch sytuacjach. Pierwsza to konieczność czasowego powierzenia innej pracy z uwagi na konieczność potrzeb pracodawcy. Oddelegowanie do innych obowiązków nie powinno przekraczać okresu wynoszącego trzech miesięcy w ciągu roku kalendarzowego. Równocześnie nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia i musi być zgodne z kompetencjami pracownika. Druga sytuacja odnosi się do sytuacji, gdy pracownik ma wykonywać inne obowiązki ze względu na przestój. 

Jeżeli pracodawca w rażący sposób próbuje nadwyrężyć kompetencje pracownika, czyli zlecić zadania, które realnie wykraczają poza umówiony zakres obowiązków, to musi liczyć się z odmową wykonania zadania. Jeżeli pracodawca będzie upierał się o konieczności wykonania polecenia, to pracownik może złożyć wypowiedzenie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Wówczas może powołać się na brak organizacji czasu pracy zgodnie z kompetencjami pracownika. Równolegle próba powierzenia zadania, które wymaga posiadania specjalnych uprawnień może wiązać się z kontrolą Państwowej Inspekcji Pracy zainicjowanej przez pracownika. Co więcej, zwolnienie dyscyplinarne pracownika, wobec którego próbowano nadwyrężyć kompetencje, może zakwestionować sąd i zasądzić nie tylko przywrócenie na poprzednie miejsce pracy, ale również odszkodowanie. Wszelkie negocjacje z pracownikiem lub ich ewentualne próby, działają na korzyść pracodawcy.

Zwolnienie dyscyplinarne – czy to ostateczność, gdy pracownik nie chce współpracować?

Prowadząc własną działalność lub zarządzając grupą osób, nie zawsze można liczyć na ich bezwarunkowe posłuszeństwo. Często w jawny sposób manifestują brak chęci współpracy, co objawia się m.in. poprzez odmowę wykonania polecenia służbowego. Choć może to stanowić postawę do zwolnienia w trybie natychmiastowym, czyli tzw. dyscyplinarki, to warto przed podjęciem takiej decyzji spróbować innych metod, które mają za zadanie zmobilizowanie pracownika i nie będą dla niego aż tak dotkliwe. W pierwszej kolejności rekomendujemy, aby dopytać o powód odmowy wykonania polecenia. Często może się okazać, że powodem nie jest zła wola lub brak chęci do pracy, ale nadmiar innych obowiązków lub brak potrzebnych umiejętności. Jeżeli nie występuje żadna przesłanka, która tłumaczyła to zachowanie, to wówczas można zastosować  108 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu pracy. Rodzaj kary warto dostosować do skali przewinienia, są to:

  • upomnienie, 
  • kara porządkowa, 
  • nagana. 

Upomnienie warto zastosować za pierwszym razem, jeżeli sytuacja się powtórzy, to warto rozważyć bardziej dotkliwą karę. Pracownik powinien być świadomy konsekwencji, a także wiedzieć, że w ten sposób naraża pracodawcę na stratę. Bezdyskusyjnie, każda taka sytuacja powinna być indywidualnie rozpatrywana. W przypadku, gdy taka sytuacja się powtarza i żadna rozmowa nie przynosi satysfakcjonujących efektów, to wówczas można rozważyć rozwiązanie umowy o pracę. Pracodawca powinien posiadać bardzo solidne argumenty, ponieważ wiele takich spraw posiada swój finał w sądzie, który dogłębnie sprawdzi poczynania obu stron i wyda wyrok. 

Kiedy negocjacja z pracownikiem ma jeszcze sens?

Sytuacje, w których niewspółpracujący pracownik otwarcie odmawia wykonania powierzonego zadania, nie należą do najprostszych. Należy zrobić rachunek sumienia, czy wskazane polecenie znajduje odzwierciedlenie w zawartej umowie o pracę, a także czy nie stwarza ono zagrożenia dla zdrowia lub życia pracownika lub innych osób. Równolegle należy pamiętać, że obowiązki służbowe muszą być w pełni zgodne z obowiązującym prawem, a ich realizacja nie oznacza łamania obowiązujących przepisów. Za każdym razem zachęcamy do prowadzenia rozmowy z pracownikiem, aby uświadomić go o możliwych konsekwencjach swojego działania.

 

Należy podkreślić, że nierealizowanie obowiązków służbowych może być powodem do zwolnienia, a nawet. tzw. "dyscyplinarki", która jest dotkliwa dla byłego pracownika w trakcie poszukiwania pracy. Jeżeli wszelkie próby uświadomienia pracownika spełzają na niczym i nadal pracownik nie wykonuje poleceń, to konieczne jest zastosowanie poszczególnych kar przewidzianych przez Kodeks pracy. Jeżeli ten sposób nie wpłynie na zachowanie pracownika, to konieczne będzie zakończenie współpracy. Jego działanie może być powodem nie tylko pogorszenia wyników, ale także problemów z innymi pracownikami.

Video

Najczęściej zadawane pytania

Jakiego rodzaju poleceń nie musi wypełniać pracownik?

Pracownik nie ma obowiązku wykonywania poleceń, które są niezgodne z prawem lub etyką, jak np. kradzież lub fałszowanie dokumentacji.

W jaki sposób pracownik może zabezpieczyć się, aby walczyć na drodze sądowej o rację w słuszności przy odmówieniu wykonania polecenia?

Najlepiej jeśli pracownik posiada dowody w postaci pisemnego polecenia lub świadka, który słyszał, że nielegalne polecenie zostało wydane.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

4 komentarze

Jóżef

Jóżef

Artykuł przydaje się również tym, którzy szukają pracy i chcą wiedzieć, jakie prawa mają. Teraz wiem, że jeśli pracodawca poprosi mnie o coś niezgodnego z etyką, to mam prawo odmówić i to jest chronione prawem.
Peszko

Peszko

Jeśli chcemy uniknąć problemów z pracownikami, musimy być jasni w informowaniu ich o przeznaczeniu i zakresie ich obowiązków. Unikanie sytuacji, w których nadmiernie wykorzystujemy ich kompetencje powinno być naszym głównym priorytetem.
Kalwarek

Kalwarek

Warto znać swoje prawa jako pracownika i pracować tylko dla pracodawców, którzy przestrzegają tych praw. Ważne jest, żeby nie popełnić błędu i nie wykonać zadania, które jest niezgodne z etyką i prawem.
kobita

kobita

To prawda, pracownicy mają prawo odmówić wykonania polecenia jeśli jest niezgodne z prawem. Na szczęście większość pracodawców przestrzega praw pracowniczych.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka