Jak się pracuje studentom w Krakowie? Raport Aplikuj.pl

10 czerwca zakończył się projekt Student Pracuje w Krakowie. W ramach akcji portal Aplikuj.pl przeprowadził ankietę online, która pozwoliła zebrać informacje na temat lokalnego rynku pracy dla młodych. Przedstawiamy raport oraz najciekawsze wnioski z badania.

W Krakowie studiuje obecnie ponad 140 tys. osób – to jeden z największych ośrodków akademickich w Polsce a zarazem jedno z najchętniej zwiedzanych przez turystów miast w Europie. Większość krakowskich studentów to przyjezdni, którym niełatwo się utrzymać bez dodatkowych funduszy, nic dziwnego więc, że coraz chętniej podejmują oni pracę już od pierwszego roku studiów.

Jakie są warunki zatrudnienia oferowane studentom przez pracodawców w Krakowie? Czy stawki są zadowalające? W jakich branżach najłatwiej znaleźć zatrudnienie i czy możliwe jest zdobycie pracy związanej z kierunkiem kształcenia przed uzyskaniem dyplomu?

Na te i inne pytania szukaliśmy odpowiedzi za pomocą ankiety online – zapraszamy do zapoznania się z najważniejszymi wnioskami. Pełną wersję raportu mogą Państwo pobrać bezpłatnie w pliku PDF.

Uczestnicy badania 

Ankietę online skierowaliśmy do studentów i absolwentów, którzy pracują lub pracowali podczas studiów. Zbieranie opinii trwało od 5 kwietnia do 15 maja 2019 roku, w kwestionariuszu zawarliśmy pytania jednorazowego i wielokrotnego wyboru.

Najciekawsze wnioski z przeprowadzonego przez nas badania ujęliśmy w czterech sekcjach tematycznych:

1. Pracowici studenci
2. Zarobki i godziny
3. Gdzie do pracy na studiach?
4. Problemy i zagrożenia

Praca podczas studiów – norma?

Jak wynika z odpowiedzi ankietowanych, zdecydowana większość pracujących studentów (66,7%) pochodzi spoza Krakowa. Studia z dala od rodzinnej miejscowości wiążą się z wyższymi kosztami utrzymania a to sprawia, że podjęcie pracy dla wielu jest koniecznością. 41,1% respondentów zadeklarowało, że ponosi koszty transportu i wyżywienia, ponad połowa pokrywa też koszty na wydatki nieregularne i rozrywkę, natomiast 31,9% utrzymuje się w pełni samodzielnie.

Jak szukać pracy w Krakowie?

Nie dziwią sposoby poszukiwania pracy studentów: najwyżej plasują się strony internetowe (portale pracy i ogłoszeniowe) – dzięki nim znalazło zatrudnienie 51,4% ankietowanych. Prawie 30% respondentów przyznało natomiast, że to znajomi informowali ich o wakatach.

Choć social media przeniknęły wiele sfer życia zwłaszcza młodych ludzi, nadal nie są najpopularniejszym miejscem do szukania pracy – tylko 6,1% badanych znalazło zatrudnienie poprzez ogłoszenia publikowane w grupach na Facebooku.

Co ciekawe, tylko 2,3 procent korzystało z pomocy biura karier. Zdaje się, że wiele osób nie jest świadomych wsparcia tych jednostek uczelnianych, choć często proponują one przydatne rozwiązania i regularnie publikują aktualne oferty pracy dla studentów. W pełnej wersji raportu znalazły się wypowiedzi pracowników Uniwersytetu Ekonomicznego oraz Akademii im. Frycza Modrzewskiego w Krakowie, którzy opowiedzieli, jakie działania podejmują biura karier, by wspierać studentów na progu ich karier.

Chcą zarabiać więcej

Aż 42% studentów z doświadczeniem w pracy uznało, że oferowane im zarobki są zbyt niskie. Na lepiej płatne prace mogą liczyć studenci kierunków związanych z zawodami deficytowymi – do takich prac chętniej przyjmuje się młodych jeszcze zanim ukończą studia. Jednak zdecydowana większość studentów podejmuje się łatwo dostępnych prac dorywczych, w których płace są równe albo nieznacznie wyższe od ustawowej stawki minimalnej.

Większość respondentów deklarowało, że ich zakres godzin pracy wynosi 20-30 godzin tygodniowo. To połowa etatu lub więcej przy zarobkach ok. 1000-1500 zł. Jeśli od kwoty zarobków na ¾ etatu odejmiemy średni koszt wynajmu pokoju (600-700 zł), studentowi zostaje około 800 zł miesięcznie na wyżywienie, koszty transportu i inne, nieregularne wydatki. Utrzymanie za tę kwotę w Krakowie nie jest łatwe, nawet przy oszczędnym trybie życia.

Gdzie pracują studenci?

Zgodnie z odpowiedziami ankietowanych, krakowscy studenci najczęściej pracują w usługach lub gastronomi. Na staże i niepełny wymiar godzin na stanowiskach blisko związanych z wykształceniem decydują się studenci kierunków informatycznych, ekonomicznych, prawniczych i medycznych. Oni też wśród prac tymczasowych wolą zatrudnienie na recepcji lub w biurze, choć o takie jest stosunkowo trudniej.  Studenci innych kierunków najczęściej pracowali na stanowiskach: ekspedient (36,6%), barman lub kelner (25,6%), korepetytor (19,5%) i pracownik fizyczny, np. magazynier, pakowacz, merchandiser.

Są też stanowiska, które cieszą się „złą sławą”. W pełnej wersji raportu wymieniamy kilka rodzajów prac, do których ankietowani wyrazili wyraźną niechęć.

Śmieciówki i nadużycia

Mimo że rząd stara się zlikwidować tzw. śmieciówki, wielu pracodawców wciąż zatrudnia na tego rodzaju umowach. Z punktu widzenia prawa często jest to wykroczenie: umowa o pracę powinna być zawiązywana zawsze, gdy praca wykonywana jest we wskazanym przez pracodawcę miejscu i czasie, pod jego kierownictwem i zwierzchnictwem. W zdecydowanej większości prac, również dorywczych, te warunki są spełnione, a jednak wciąż najpopularniejszą formą zatrudnienia młodych osób są umowy cywilnoprawne.

Spośród ankietowanych 67,8% studentów była zatrudniona na umowę zlecenie, a część na umowę o dzieło 5,2%.

W działaniach pracodawców studenci obserwują też nadużycia, takie jak brak szkoleń BHP (30,5%), dodatkowe obowiązki w pracy, o których nie wspomniano podczas rekrutacji (31%), opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń (22,5%), wynagrodzenie poniżej płacy minimalnej (22,8%), naruszanie praw pracownika (21,1%) i inne.

Czy warto zatrudniać studentów?

Pracodawcy, którzy regularnie zatrudniają studentów, twierdzą, że tak. Należy jednak pamiętać, że student dopiero się kształci i nie oczekiwać od niego kwalifikacji na poziomie doświadczonych pracowników. Zwykle konieczne jest przeszkolenie młodej osoby, ale to owocuje w przyszłości – firma może zyskać lojalnego pracownika, który z czasem sam chętnie będzie podnosił swoje kwalifikacje.

Warto pomyśleć o tych zaletach i odpowiednio podejść do rekrutacji studentów – 56,8% respondentów ankiety uznało, że oczekiwania pracodawców często są nieadekwatne: szukają osób ze statusem studenta a jednocześnie posiadających już doświadczenie w danej pracy, co często niestety nie idzie ze sobą w parze.

Czego jeszcze dowiesz się z wyników ankiety?

• Studia w Krakowie w liczbach – koszty utrzymania, sytuacja na rynku pracy i możliwości,
• Zarobki i stanowiska a kierunek kształcenia – co warto studiować?
• Najlepsze i najgorsze stanowiska według ankietowanych
• Oczekiwania sposoby radzenia sobie z nadmiarem obowiązków studentów
• Nowoczesne możliwości – praca przez Internet

Raport – część poradnikowa

Aby uzupełnić informacje uzyskane od respondentów, przygotowaliśmy specjalną część poradnikową z najważniejszymi informacjami na temat zatrudnienia studentów, rekrutacji i łączenia pracy ze studiami.

Poniżej przedstawiamy dwie sekcje poradnikowe i zagadnienia, których omówienia znajdą Państwo w pełnej wersji raportu:

Student i pracodawca – co mówi prawo?

Podstawy prawne:

• kim jest student
• rodzaje zatrudnienia
• Różnice między umową o dzieło a zleceniem

Dla studenta:

• prawa i obowiązki, dodatkowy urlop
• minimalne wynagrodzenie
• praca a stypendium
• czas pracy studenta

Dla pracodawcy:

• zatrudnienie studenta a składki ZUS i zaliczka na PIT
• jak zatrudnić studenta z zagranicy?
• jak zakończyć współpracę ze studentem

Studencie, przygotuj się!

• Pierwsze CV
• Rozmowy rekrutacyjne
• Jak szukać pracy
• Dodatkowe wskazówki

Poznaj opinie ekspertów

W raporcie zamieściliśmy także opinie specjalistów na tematy pracy studentów i związanych z tym problematycznych kwestii. Wypowiedzi udzielili: Ada Szostak (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), Aneta Gradzik (Holding1), Aleksandra Grzybowska (Tagvenue.com), Tomasz Niemirowski (Akademia im. Frycza Modrzewskiego w Krakowie) i Krzysztof Gibek (KontoStudenta.pl).

Zachęcamy do zapoznania się z pełnym raportem w pliku PDF – przeczytają tam Państwo dokładne omówienie najciekawszych zagadnień oraz cenne informacje zarówno dla studentów, jak i pracodawców. Dziękujemy wszystkim uczestnikom ankiety oraz partnerom badania za zaangażowanie w projekt.

Zapraszamy również na stronę towarzyszącego akcji konkursu Student Pracuje, który zgromadził ponad 30 ciekawych historii z pracy podczas studiów.

 

 

Nasi partnerzy i patroni medialni: