Spis treści
Kiedy myślisz o zasłużonym odpoczynku, pewnie zastanawiasz się, ile dni urlopu przysługuje Ci w ciągu roku. To istotne pytanie dla każdego pracownika, gdyż dobre zrozumienie zasad urlopu pomaga w planowaniu zarówno krótkich, jak i dłuższych wyjazdów, a także zapewnia odpowiedni relaks i regenerację.
- wypoczynkowy,
- bezpłatny,
- okolicznościowy,
- z powodu siły wyższej,
- na żądanie,
- opieka nad dzieckiem,
- opiekuńczy,
- ojcowski,
- macierzyński,
- rodzicielski,
- wychowawczy,
- na poszukiwanie pracy,
- szkoleniowy.
Urlop wypoczynkowy a kodeks pracy
Umowa o pracę gwarantuje pracownikowi prawo do urlopu. Zgodnie z art. 152 § 1 i 2 Kodeksu pracy zatrudnionemu przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej urlopem. Podejmując pracę po raz pierwszy, zatrudniony w tym roku kalendarzowym uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy i to w wymiarze 1/12 urlopu, który przysługiwać będzie mu po przepracowaniu roku.
Nabywanie prawa do urlopu wypoczynkowego
Prawo do urlopu wypoczynkowego nabywa się w trakcie pracy, a więc z każdym miesiącem zatrudnienia. Pracownik, który rozpoczyna pracę, już po przepracowaniu miesiąca ma prawo do skorzystania z urlopu. Przysługuje mu wtedy 1/12 wymiaru urlopu przewidzianego dla pełnego roku.
Pracownicy zatrudnieni krócej niż 10 lat mają prawo do 20 dni urlopu, a ci z dłuższym stażem pracy – do 26 dni.
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – dolicza maksymalnie 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej dodaje czas trwania nauki zgodny z programem nauczania – dodaje nie więcej, niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.
Konserwator maszyn i urządzeń
OTTO Special Staffing
- Holandia
Prace pomocnicze w magazynie
OTTO Work Force
- Niepołomice
Elektryk
OTTO Special Staffing
- Holandia
Kierownik Wydziału Produkcji
Paged Meble Sp. z o.o.
- Jasienica
Magazynier z uprawnieniami na wózki UDT w Modlniczce
OTTO Work Force
- Modlniczka
Urlop wypoczynkowy a niepełny wymiar czasu pracy
Dla pracowników zatrudnionych na niepełnym etacie urlop wypoczynkowy jest naliczany proporcjonalnie do wymiaru ich pracy.
Zgodnie z kodeksem pracy, podstawowe prawo do urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni roboczych, jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat lub 26 dni roboczych, jeśli pracownik jest zatrudniony 10 lat lub dłużej. Aby obliczyć ilość dni urlopu dla pracownika zatrudnionego na niepełnym etacie, należy zastosować poniższy schemat:
- Oblicz roczną liczbę godzin pracy dla pełnego etatu (np. przyjmując standardowe 40 godzin tygodniowo, rocznie wynosi to 40 godzin x 52 tygodnie = 2080 godzin).
- Oblicz roczną liczbę godzin pracy dla danego pracownika zatrudnionego na niepełnym etacie.
- Oblicz stosunek liczby godzin pracy pracownika na niepełnym etacie do liczby godzin pracy na pełnym etacie.
- Pomnóż podstawowe prawo do urlopu (20 lub 26 dni) przez wyliczony stosunek, aby uzyskać liczbę dni urlopu dla pracownika na niepełnym etacie.
Przykład: jeśli pracownik pracuje na 1/2 etatu, czyli 20 godzin tygodniowo, jego prawo do urlopu będzie wynosiło połowę standardowego urlopu, czyli 10 lub 13 dni roboczych, w zależności od stażu pracy.
Do kiedy pracodawca udziela urlopu?
W przepisach ustawodawca dokładnie wskazał, do kiedy można udzielić zatrudnionym urlopu wypoczynkowego. Pracownik musi wykorzystać przysługujący mu urlop za dany rok kalendarzowy do dnia 30 września kolejnego roku. Każdy zatrudniony może dochodzić udzielenia urlopu sądownie, w tym przypadku do czasu przedawnienia roszczenia z tego właśnie tytułu.
Sam zatrudniony nie może rozpocząć zaległego urlopu bez zgody podmiotu zatrudniającego, podobnie, jak sam nie może przesunąć terminu udzielonego już urlopu na później. W każdym takim przypadku musi posiadać stosowne zezwolenie od swojego pracodawcy. Roszczenie zatrudnionego o udzielenie urlopu wypoczynkowego, który to nie został wykorzystany, przedawnia się zawsze z upływem trzech lat – podobnie, jak wszystkie inne roszczenia pracownicze.
Odmowa urlopu przez pracodawcę
Warto wiedzieć, że pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu pracownikowi. Jednakże pracodawca może proponować terminy urlopów, zgodnie z potrzebami firmy. Ważne jest, aby pracodawca uwzględnił potrzeby pracownika oraz zapewnił mu korzystne warunki do wykorzystania urlopu.
Pracownik, który wystawia wniosek o urlop wypoczynkowy musi liczyć się z tym, że pracodawca może nie udzielić mu wolnych dni we wnioskowanym terminie.
Jakie jeszcze urlopy przysługują pracownikom?
Poza urlopem wypoczynkowym istnieje jeszcze wiele rodzajów urlopu przysługujących osobom zatrudnionym na umowie o pracę. Poniżej prezentujemy listę wraz z krótkim omówieniem – być może możesz skorzystać z któregoś z nich?
- Bezpłatny – jest udzielany na wniosek pracownika, nie przysługuje za niego wynagrodzenie, może trwać dowolną ilość czasu, nie wpływa na staż pracy. Jest to opcja dobrowolna i zależna od zgody pracodawcy.
- Okolicznościowy – przeznaczony na ważne wydarzenia rodzinne, takie jak ślub pracownika, narodziny dziecka lub pogrzeb kogoś z jego najbliższej rodziny. Przysługuje w wymiarze 2 dni, jest płatny w 100%.
- Z powodu siły wyższej – to nowy urlop, z którego możesz skorzystać w przypadku nagłych wydarzeń wymagających Twojej obecności. Przysługuje w wymiarze 16 godzin lub 2 dni w roku, jest płatny w wysokości 50%.
- Na żądanie – jest wliczony w pulę urlopu wypoczynkowego. To 4 dni w roku, które możesz wykorzystać na dowolny cel bez wcześniejszego uzgodnienia (jednak musisz zgłosić go najpóźniej w dniu nieobecności), jest płatny w 100%.
- Urlop na opiekę nad dzieckiem oraz urlop opiekuńczy (do 60 dni) umożliwiają rodzicom poświęcenie czasu na opiekę nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny (w przypadku urlopu opiekuńczego). Te urlopy są współfinansowane przez państwo.
- Ojcowski – 2 tygodnie dla ojców noworodków, płatny w 100%.
- Macierzyński – do 20 tygodni dla matek po porodzie, płatny w wysokości 100% lub 81,5% podstawy zasiłku. Podstawę oblicza się na podstawie średniej wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy.
- Rodzicielski – do 32 tygodni, kontynuacja macierzyńskiego, płatny w wysokości 80% lub 60% podstawy zasiłku.
- Wychowawczy – do 3 lat na opiekę nad dzieckiem, niepłatny, umożliwia podjęcie dodatkowej pracy na część etatu.
- Urlop na poszukiwanie pracy – przysługuje w przypadku zwolnienia grupowego, jego długość jest zależna od stażu pracy.
- Szkoleniowy – jest przydzielany na czas szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje, jego długość zależy od rodzaju szkolenia, jest płatny w 100%. O jego przyznaniu decyduje pracodawca.
Podsumowanie
Każdy z prezentowanych urlopów ma swoje specyficzne zastosowanie i warunki korzystania, które mogą znacząco wpłynąć na Twoje życie zawodowe i prywatne. Zachęcamy do dokładnego zapoznania się z kodeksem pracy, aby zrozumieć wszystkie przysługujące Ci prawa. To ważne, by w pełni korzystać z możliwości, jakie oferuje polskie prawo pracy i świadomie planować swój czas wolny.
To może Cię również zainteresować
